Trylogia Before: Przed wschodem słońca, Przed zachodem słońca, Przed północą

„Przed północą” to ostatnia część trylogii Richarda Linklatera. Film przedstawia jeden dzień z życia małżeństwa Céline (Julie Delpy) i Jesse (Ethan Hawke). Jednak żeby spojrzeć na ich związek musimy cofnąć się do początku, a dokładnie o 18 lat wstecz.

Część pierwsza. Przypadkowe spotkanie. „Przed wschodem słońca” („Before Sunrise”) 1995

Francuzka i Amerykanin poznają się w pociągu do Paryża. Ich rozmowa staje się na tyle angażująca, że Jesse spontanicznie proponuje Céline, by wysiadła z nim w Wiedniu i spędziła tam z nim resztę nocy, zanim rano złapie samolot do domu. Céline, po chwili wahania, zgadza się. Od tego momentu film podąża za nimi, gdy wędrują po Wiedniu, bez konkretnego planu. Zwiedzają miasto, od kawiarni, przez sklepy z płytami, po mosty i parki. Prowadzą też rozmowy o miłości, życiu, śmierci, marzeniach…

Wraz z końcem nocy bohaterowie są coraz bardziej świadomi, że ich drogi w krótce się rozejdą. Podejmują spontaniczną decyzję. Żeby sprawdzić siłę budzącego się uczucia, zamiast wymienić się numerami telefonów, umawiają się, że spotkają się w tym samym miejscu, dokładnie za sześć miesięcy. Bez żadnego kontaktu w międzyczasie.

Część druga. Nieprzypadkowe spotkanie. „Przed zachodem słońca” („Before Sunset”) 2004

Mija 9 lat. Jesse jest uznanym pisarzem. Przyjeżdża do Paryża na promocję swojej nowej książki. Książka jest oparta na nocy spędzonej w Wiedniu. Na spotkaniu pojawia się Céline. To ich pierwsze spotkanie po 9 latach.

Mają tylko kilka godzin, zanim Jesse musi jechać na lotnisko, by złapać samolot powrotny do USA. Postanawiają spędzić ten krótki czas, spacerując po ulicach Paryża.

Oboje są bardziej dojrzali, z życiowym bagażem. Jesse jest żonaty, ma syna, Céline jest w związku, który nie daje jej pełni szczęścia.

Dowiadujemy się dlaczego nie doszło do umówionego spotkania. Jesse przyjechał do Wiednia sześć miesięcy po ich rozstaniu i czekał na nią, ale Céline nie przyszła. Ona z kolei wyjawia, że nie mogła przyjechać z powodu śmierci babci.

Ich spacer kończy się w mieszkaniu Céline. Jesse wydaje się podejmować decyzję o pozostaniu z nią, ryzykując spóźnienie na lot. Czy Céline i Jesse zostaną razem? Czy Jesse wróci do żony? Musimy poczekać kolejne 9 lat.

Część trzecia. Szczęśliwie (?) razem. „Przed północą” („Before Midnight”) 2013

Céline i Jesse są parą niemal od dekady. Wspólnie wychowują dwie córki-bliźniaczki. Jesse ma syna z poprzedniego małżeństwa. Tym razem akcja dzieje się w Grecji, gdzie para spędza wakacje.

Jak w poprzednich filmach towarzyszymy Céline i Jesse w czasie jednego dnia. Również w tym filmie jesteśmy świadkiem ich rozmów.

Tym razem ich rozmowy są o wiele bardziej gorzkie, pełne napięć i wzajemnych pretensji. Rozmawiają o problemach, które pojawiają się w długich związkach: rutynie, zanikającym romantyzmie, problemach w komunikacji, a także o trudnościach w godzeniu kariery z życiem rodzinnym.

Oliwy do ognia dokłada decyzja, przed którą stają bohaterowie. Jesse chce wrócić do Ameryki, aby być bliżej syna. Céline, która ma świetne perspektywy zawodowe w Europie, kategorycznie się temu sprzeciwia.

Podczas samotnej nocy spędzonej w hotelowym pokoju ich kłótnia eskaluje. Wyznają sobie bolesne prawdy, wypominają dawne błędy i rozczarowania. To już nie są romantyczne dialogi z dwóch poprzednich części, ale brutalna konfrontacja, która ujawnia pęknięcia w ich relacji.

Mimo ostrego konfliktu, film nie kończy się definitywnym rozstaniem. Jesse i Céline, choć zranieni, próbują znaleźć sposób na zażegnanie kryzysu i odbudowanie wzajemnego zaufania.

Podsumowując

Trylogia Linklatera jest bardzo konsekwentna w prezentowaniu historii. Filmy były wydawane co 9 lat, każdy z nich to jeden dzień z życia bohaterów. Opierają się na dialogach i niezwykłej chemii między Julie Delpy i Ethanem Hawke. Stanowi o unikalności tego projektu w historii kina.

Aktorzy współtworzyli scenariusze z Linklaterem, co sprawia, że rozmowy bohaterów wypadają bardzo naturalnie.

Jeśli ktoś lubi przegadane filmy i nie przeszkadza mu brak akcji, naprawdę warto.

Ciekawostki

• Trylogia została zainspirowana prawdziwym zdarzeniem z życia Linklatera - w 1989 roku spotkał kobietę imieniem Amy Lehrhaupt w sklepie z zabawkami w Filadelfii. Spędzili całą noc spacerując po mieście i rozmawiając. Amy zginęła w wypadku motocyklowym, zanim Linklater zdołał zrealizować pierwszy film.
• W pierwszym filmie można dostrzec samego reżysera - Richarda Linklatera. Gra on w piłkarzyki w barze, podczas gdy Jesse i Céline grają w pinball.